Son 3 yıldır Lego Robot Takım Koçluğu yapıyorum. “O da nedir?” diyebilirsiniz. 9-10-11 Mart 2007 ‘de Feshane‘de çocuklar NanoMacera için robotlarıyla yarıştılar. İşte takım koçlarından biri de bendim. :) Gelin bu keyifli macerayı okuyalım.
Görevli olduğum okulda Bilgi İşlem Bölüm başkanıydım. (şimdi ayrıldım) Branşım bilgisayar. Bundan 3 yıl önce idari müdürümüz aracılığıyla gelen tuhaf teklif ürkütücü başlıklar içeriyordu(!) İlköğretim öğrencileri robot yapacak, bu robot arka arkaya gelen etapları 2,5 dakika gibi bir sürede aşacak, öğrenciler aynı zamanda bilimsel proje hazırlayacak ve bunu sunacak. Üstelik bunlar bir kaç ay içinde olacak.
İlk cümlem haydi canım (!) demek oldu. Belli ki birileri daha deneme yapıyordu ve zavallı çocuklar kobay olacaktı. Ancak birçok kanaldan, aynı yarışma ve mutlaka katılın tavsiyeleri gelince incelemeye başladım. Gördüm ki bu iş Amerika’da ve dünyada almış yürümüş ve öğrenciler yapıyor. Demek ki biz de yapabiliriz dedim.
Yarışmanın çıkış öyküsü nefisti. Ünlü bir bilimadamı Dean Kamen, popüler kültüre kapılan gençleri bilimle tanıştırmak ve onları bilimaşığı yapmak için First vakfını kuruyor Lego ile anlaşıp bir robot seti çıkarıyor.(LEGO MINDSTORMS) O ilk çıkan setin robotu RCX, şimdiki modern robot ise NXT kod adlı. Bu değerli bilimadamı aynı zamanda kalem şeklinde diabet hastalarının kullandığı insülün iğnelerinin de mucidi ve elbette ünlü Ginger’ın da.
Böylece diyorlar ki “İşte çocuklar bu robotun beyni ve bu da bu yılın teması. Siz her sene başka bir temayı çözecek o temayla ilgili olarak bilimadamlarıyla konuşacak, şarkılar yazacak danslar üretecek ve bir çok dalda yarışıp derece alacaksınız.”
Biz katıldığımızda ben yardımcı koçtum. Arkadaşım Sezgin birinci koçluğu almıştı. Destekçi konumunda izlerken hayranlık verici bir hızla Lego parçalarının etaplara dönüştüğünü çocukların heyecanla robot programlamayı öğrendiklerini gördüm. Fakat benim için macera ertesi yıl başlayacaktı. Geçen yıl arkadaşım askere gittiğinde işe iyice girecektim.
RCX robotla haftalar boyu çalıştık. Heyecanlı bir turnuva yaşadık. O turnuvada çok şey öğrendim. Turnuvanın ana teması denizlerdi. Denizlerin sorunları ile ilgili bir çok okul ve bağımsız grup müthiş projeler üretmişti.
Biz de Zeolit kristalinin su arıtımında kullanıldığını öğrenmiş ve yurtdışındaki belediyelerin yoğun kullanımına karşın bizim belediyemizin kullanmadığını görmüştük. Ülkemizde ucuz olan bu temizleme sistemi ile evlerden çıkan suların nasıl temizleneceğini anlatan bir projeydi bu. Sağolsunlar Rota Madencilik öğrencilerimizin telefonlarını karşılıksız bırakmayıp bol miktarda Zeolit kristalini ücretsiz yolladılar.
Bunları neden bu detayda anlatıyorum?
Çünkü eğitimci olarak bu kadar zamanda gördüğüm en kaliteli yarışma. Öğretmenlerini de ileri götüren verilen her emeğin karşılığının fazlasıyla alındığı bir oluşum.
Neler kazandırıyor?
- Ekip genelde 5 -10 kişisi oluyor. Öğrenciler takım ruhuyla, çok süratli çalışmayı öğreniyor.
- Her takım üyesi Lego parçaları ile son derece yaratıcı 3 boyutlu tasarımlar ve problem çözümleri bulmayı öğreniyor.
- Takım üyeleri bir robotu programlamayı öğrenerek temel bilgisayar programlamayı, servo motorları öğreniyor.
- Robot tasarımı sırasında benim öğrencilerim gibi işi çabucak kavramak isteyenler – canlarım benim -, tarihte yapılan tüm basit makineleri, dişlileri ve kaldıraç, makara sistemleri ezbere bilecek hale geliyorlar. Böylece yaptıkları tüm çözümler daha zekice oluyor. Mesela Koç Müzesindeki Leonardo Makineleri sergisini gezdiklerini, deli gibi incelediklerini söyleyebilirim.
- Bu senenin konusu Nanoteknoloji. Düşünün daha üniversiteliler bile tam bilmiyor konuyu. Ancak bu yarışmaya katılan tüm takımların öğrencileri nanoölçekli makineleri, üretim metotlarını, yeni materyalleri öğrendi ve okullarında kampanyalarla tanıttı. Bunun ülkeye etkisini düşünebiliyor musunuz?
- Gerçek bir koç asla öğrencinin elinden yaptığını almaz. Bir tek parçayı, bir tek program satırını bile onun yerine yazmaz. Yarışmayı kaybetme pahasına bu yemini bozmadık. Bilmiyorum bu bazen çok zor olsa da öğrencilerin öğrenmesi ve yarışmanın adil olmasının tek yolu bu.
- Yarışmaya hazırlanırken her aşamada bir sürü fotoğraf ve basit videolar çektik. Bu takımın gelişimini portfolyo olarak takip edebilmemizi sağlarken, aramızdan bazılarının 6 ayda ne çok boy attığını hayretle gördük(!) :)
- Saat tuttuk. Bir olimpiyatçı gibi kronometre ile saat tuttuk. Kaç dakika da nereyi yapabiliyorlar? Hataları tüm grup saatlerce tartıştık ve ortak akılda buluştuk. Stress şartları oluşturup en sağlam sinirlileri belirledik.
- Youtube’da ne kadar FLL yarışması videosu varsa tümünü izledik. Eleştirdik ve değerlendirdik. Evet Youtube sadece eğlence amaçlı değildir.
- Yarışmanın deney setini hazırlarken bir sürü deneme yaptık. (Şu an yazamıyorum affedin çünkü yarışmadan önce açıklamamız doğru olmaz.)
- Powerpoint slaytları hazırladık. Nanoteknolojiyi anlatan, yaptıklarını anlatan.
- Büyük posterler hazırladılar Photoshop’la. Şaşırdınız mı? Evet şaşılacak iş. Ama öğrencilerim arasında Photoshop uzmanları var. Üstelik şakadan uzman da değiller. Bir posteri altın orana göre önce parçalara bölümleyip gerekli fotoları yerleştirirken psikolojiyi ve algıyı hesap edebiliyorlar. Ben gerçekten çok şanslıyım maaşallah diyelim :)
- Bir kaç öğrencim araştırma yaparken gördüler ki İngilizce Wikipedia ansiklopedisi bilgiyle doluyken, Nanoteknoloji konusunda Türkçe bölümü bomboş. Böylece Vikipedi.org‘a üye oldular. İngilizceleri en iyi olanlar tercüme ederken bir yandan Vikipedia’ya destek olarak bizden sonra arayacaklara ve özgür Türkçe içeriğe / topluma hizmet ettiler.
- Robotla ilgili ağırlık dengesi, düz gitme testi, matematiksel oranları ve mesafe ölçümüyle ilgili “Takım sırrı” diyebileceğim çok ilginç ölçüm cihazları ve yöntemler buldular. Açıkçası bu kadarını ben de beklemiyordum. Fakat şu kadarını söyleyeyim okulda öğretilen Geometri, Matematik ve Fen dersleri bazılarının sandığı gibi kesinlikle boşuna değil.
- Öğrenciler robotun etapları geçmesi için bir çok alternatif yaptılar. Bunları tartışırken sonuna kadar özgürdüler. Bizim (koçların) işi onlara bir şeyi dikte etmek değil. Öğrenmeleri için huzurlu ve enerjik bir ortamı oluşturmaktı. Gerisi zaten akıp gidecekti.
Tüm bunlardan sonra yarışmada derece alır mıyız? Bir yerlerde aksilik çıkar, kaçırır mıyız bilmiyorum. Sadece mutlu hissediyorum. Onlara neler kattığımızı görüyorum. Sezgin Bey (diğer koç arkadaşım) le ülkemize yaptığımız hizmeti biliyoruz. Çok ama çok çalıştığımızı biliyoruz. Bundan ötesi kazanacağımız her şey onlar adına gerçekten bizi sevindirir.
Ama şu an büyük bir özlemle bu yarışmanın tüm ilköğretim okullarımıza ve Liselere uzanmasını diliyorum. Keşke Milli Eğitimimiz bu yarışmayı bir şekilde resmileştirse. Önce ilçe müsabakaları, sonra il müsabakaları olsa, sonra bölge müsabakaları ve ülke müsabakası . Bu bitince şimdi olduğu gibi kazanan takım, yurtdışında ülkemizi temsil etse. (Yurtdışına çıkışları ve maddi sorunları düşünmeyin artık sponsorlar herşeyi hallediyor.) Düşünün Vestel’in Arçelik’in ve adını sevgiyle andığımız bu ülkeden çıkan değerlerin her okula bu setleri alıp armağan ettiğini.
Üstelik böyle bir sete sahip olmak bir bilgisayar parasından daha ucuz. Robotun şu anki modeli NXT ile birlikte yıllık tema alınıyor. Sonraki sene sadece tema setini almak yetiyor.
Ancak bu yarışmaya katılan her çocuk, artık pozitif anlamda müthiş bir değişim ve gelişim gösteriyor.
Keşke diyorum. Keşke her okulda bir Lego Robot Takımı kurulsa. İnanın Japonya gibi bir sanayi devi olmamız sadece 30 yılımızı alır. Ve bu yine inanın, okullardaki şiddeti, kötü maddeleri ve her çeşit olumsuzluğu engellemek için en güçlü yapılanmayı doğurur.
Beni buraya kadar sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim.
Süleyman SÖNMEZ
YAZIYA SONRADAN EK:
Yıl 2013 oldu bu yazıyı yazalı 6 yıl geçmiş.
Bu arada çeşitli sorular soranlar oluyor. Türkiye’deki kaynak sitelerin bir kısmı da değişmiş.
Aşağıya daha güncel adresleri ve işinize yarayacak kaynakları ekliyorum.
Türkiye’de özellikle şu sayfa iş görür işin merkezi burası.
http://www.bilimkahramanlari.org/
Elbette şu siteyi iyice kurcalamalısınız . First Lego Ligi
http://www.firstlegoleague.org/
http://www.usfirst.org (First Vakfı)
http://mindstorms.lego.com/eng/default.aspx (LEGO MINDSTORMS Sitesi )
LEGO PROGRAMLAMA İÇİN ÖNEMLİ KAYNAKLAR:
http://firstlegoleague.org/sites/default/files/Challenge/TeamResources/SeniorSolutions/2012Programming.pdf
http://www.cs2n.org/activities/cs2n-learn?s=nxt
http://www.rocwnc.org/html/resources.html
TAKIMLARIN YARARLANMASI GEREKEN KAYNAKLAR
http://firstlegoleague.org/challenge/teamresources
:)))
Hizmet..,insanoğlunun temel yaradılış amaçlarından belkide en temel olanı;insanın insanlığa ve yaradılışa hizmeti…
Yapılan bu çalışmalar ve duyulan sevgi,coşku ise bu hizmetin karşılığında bir insana verilebilecek en güzel hediyedir sanırım.Ve tabiki;yaşamımızı biçimleyen “niyet ve dilek”..,umarım bu güzel niyet ve dileklerin gereken yerlere ulaşır ve inşallah böylesi çalışmalar yaygınlaşır…
Yaptığın hizmetten aldığın haz,inan banada haz ve mutluluk verdi.”İNSAN” adına teşekkür ederim,Allah yar ve yardımcın olsun…
yarışma bittikten sonra seneyi etkilemeyecek bir takım sırlarımızı -sunum,poster gibi…- buraya da yayınlarız hocam :D
Bende FLL Robot yarışmasına katıldım. Bende madalya aldım. Ama malesef kazanamadık.
Öncelikle şunu belirteyim; yazınızı sabırla değil, zevkle okudum.
Benim 6 yaşında bir oğlum var. İki yaşından bu yana, günde 5 saat oyun oynuyorsa, bunun en az 4 saati legolarla oluyor. Geçen yıl, turnuvaya katılamadığı için o kadar üzüldü ki, yaşının turnuva için küçük olduğu konusunda zor ikna ettik.
Oğlum şu anda FMV Işık Okullarına devam ediyor. Maalesef, sizinde belirttiğiniz gibi, her okulda bu tip çalışma yok. Oysa biz her akşam eve geldiğimizde, bize, legolardan, kendi hayal ettiği ve yaptığı araçlar ( deniz taşıtları, müzik aletleri vs.) gösteriyor.
Legoların çocuk hayal gücüne, zekasına ve genel davranış biçimine olan katkısına, bizzat, tanık olan biriyim.
Yaş olarak oğlumun yaşının küçük olduğunun farkındayım. Ancak okulunda bu konuda bir çalışması olmadığına göre, kaç yaşında, nasıl bir yöntemle ve/veya kiminle, oğlumun bu konudaki becerisini destekleyebilirim.
Reyhan Hanım çok şanslı bir evlat ve aile demeliyim. Ama şans birbirinizi anlayıp desteklemenizden kaynaklanıyor yoksa sadece olanaklardan değil :)
Çok sevindim. Böylesine hevesli çocuklar için FLL robot turnuvası şart değil.
Irmak Okulları’nda görev aldığımda (şu an ayrıldım ve okul bakıyorum çalışmak için) belli yaş grupları için çalışma planlamıştık.
Biz yarışmaya giremeyen daha küçük yaşların “mekanizma uzmanı” olması gerektiğini düşündük.
Robotu bir yana bırakıp, küçük yaşlarda mekanik çözüm üretme işine ağırlık verdik.
Özellikle son zamanlarda Leonardo da Vinci’nin dişli ve çarklarının LEGO üretiminde küçük yaş grubu için uygun olduğunu düşünüyorum.
Daha sonra “gerçek dünya modellemesi” gelmeli, diyelim buharlı bir trenin mekanik aksamı. Bunun yanısıra çeşitli ünlü sahneleri gerçekleştirmeye çalışmak da, hem kompozisyon yeteneği için, hem de hayal gücü için birebir.
Mesela filmlerden belli sahneleri aynen LEGO ile yapmak gibi.
Bunun yanısıra dijital LEGO oyunları da var. İlginç model bulanlar tescilletebiliyor hatta satabiliyor bile :)
Kafamda yeni bir çok eğitsel koçluk modeli de oluştu. Ama ne yazık ki şu anda bir okulda çalışmıyorum.
Okullara çalışmak için iş başvurusu yapıyorum. Ama “harikayım” demekle olmuyor sanıyorum. :)
Öğrencilerimin muhteşem işler başarıyor olması da yetmiyor. Sanırım bu deneyimi ve fikirleri boşverip bir yerlerde “Dayı” ya da “Amca” bulmalıyım. FMV ‘de dayım yok :)
Eğer reklama girmezse Smartkids firmasıyla bir süre konuşmuştum. Avrupa yakasında LEGO konusunda güzel eğitimleri var.
Bir de çocuğun sadece Lego yapması eksik bir uğraşı oluyor. Diyelim Kinex gibi farklı yapı oluşturucu malzemeleri ve eklenme metotlarını, değişik harekete eden parçaları tasarlamaları ufuklarını çok genişletiyor.
Son olarak LEGO parçaları sökmek için parça sökücünüz var mı? Yoksa insanın parmakları bayağı zorlanıyor.
Not : Site menüsünden LEGO’yu seçerek, diğer LEGO yazılarımı da okuyabilirsiniz. Yorumunuz için çok teşekkür ederim.
Merhaba,öncelikle lego ve fll hakkındaki çalışmalarınızı büyük keyifle okudum.Oğlum 8 yaşında v 4 yaşından beri lego yapıyor,o kadar düşkün ki evde legonun mevcut grupların %80’i mevcut,son birkaç senedir teknik grup da dahil tüm grupları rahatlıkla yapabiliyor.Bu sene, okulundaki lego klubunun 1.sınıflara kadar indirilmesini(4.sınıfta başlıyordu)da sağladı.Şu an kendisi yaşı tutmamasına rağmen okulunun robotik takımında,eve NXT robotunu ve tema setini de aldık,hiçbir yardım olmadan robotu yapıyor,görevlerin lego aşamasını yaptı,birkaç gündür de ufak ufak programlamalarını(yarışmadan bağımsız hareketler) yapıyor.Okulumuz hersene yarışmaya katılmasına rağmen bu konuda maalesef yeterince organize değil,eşim elektronik mühendisi olmasından dolayı bu sene yardımcı koçluk yapacak,ancak bu konuda hiçbir deneyimimiz yok.Sizin üstün deneyimlerinizden faydalanmak isteriz en azından temel anlamda birkaç püf noktasını paylaşabilirseniz seviniriz.
Şimdiden teşekkürler…
Emeğinizi çalışmalarınızı takdir ediyoruz.