Bu makalede, yakın geleceğin dijital şehrini bulacaksınız. Gündelik hayatın nasıl etkileşimli olacağını örneklerle okuyacaksınız. Wikicity Projesi henüz İstanbul’da başlamadı. Proje Roma’da denendi. Dolayısıyla Türkiye’de ve dünyada konu hakkında ilk kez yazanlardan birisi olarak Wikicity’yi size sunmaktan sevinç duyuyorum.
wikicity.jpg

WIKICITY PROJESİ NEDİR?

Herşeyi başlatan soru şu :

how can a city

perform as an

open-source

real-time system

Türkçe:

TAKİBE ALIN:

X (Twitter) Takip Edebilirsiniz: 
twitter.com/ssonmez

Bilimkurgu okumayı seviyorsanız,
Starbul ilginizi çekecektir. www.starbul.com

Youtube Kanalım: 
www.youtube.com/suleymansonmez 


“Bir şehir, açık-kaynaklı ve gerçek zamanlı bir sistem olarak nasıl temsil edilir?”

Bu soruyu dünyanın en ileri teknolojilerini yaratan ve zeki öğrencileri ile meşhur MIT üniversitesinde SENSEable City Laboratuvarı soruyor. Bu kadar gelişmiş bir teknoloji elimizde, herkesde cep telefonları, PDA’ler hatta laptoplar sürekli taşınır halde. Neden insanlar bu gelişmiş teknolojiyi, bilgiyi, Wikipedia gibi ansiklopedik bilgi edinmenin ötesinde, gündelik şehir yaşamlarında kullanmasın ki?

Halihazırda bağımsız Internet hizmetleri var evet. Sitelere girip nöbetçi eczaneleri, otobüs, vapur tarifelerini öğrenebiliyorsunuz. Peki ya otobüs arıza yaptıysa, ya trafik gitmek istediğimiz istikamette çok sıkışıksa, o zaman başka sitelere gidip öğrenmemiz gerekiyor. Bazense, aradığımız bilgiye erişmek o kadar uğraştırıcı oluyor ki, gidip şansımızı denemek istiyoruz.

Öyleyse çözüm ortada, birbirinden farklı bilgi kaynakları tek bir merkezde birleştirilir ve şehir haritası üzerinde gösterilirse, bir çok şey aydınlatılmış olur. Her köşedeki bilgi merkezleriyle, yolda yürüyen insanlar ne yapacaklarına karar verebilirler. Ya da ellerindeki cihazlarla her çeşit bilgiye bu harita üzerinden ulaşabilirler.

UYGULAMA ALANLARI

wikikultur.jpg
KÜLTÜR
Mesela geziyorsunuz, hava almaya çıktınız. Bir arabaya atlayıp eğlenceli bir müziğin olduğu yakın bir yer bulmak istiyorsunuz. Haritada cep telefonunuz aracılığıyıla yerinizi bulan otomatik sistem kaç dakika mesafeye gitmeye istekliyseniz, o kadarlık çevrede tüm aktiviteleri gösteriyor. Konser, tiyatro, bale, sinema, sergi aklınıza ne gelirse.

TURİZM
Turist olarak şehri gezmek istediğinizde en iyi görüntülerin o an için nerede olduğu, kaç kişiyle nasıl gidebileceğinizi görebiliyorsunuz.

wikikosu.jpg
SPOR
Diyelim spor yapacaksınız. Gitmek istediğiniz yönü, tahminen kaç dakika koşacağınızı veriyorsunuz. Sistem “hava kirliliği” ve “çevre gürültüsü” gibi etmenleri hesaplayarak en güzel koşu güzergahını gösteriyor.

ALIŞVERİŞ
Belli bir ürünü denemek satın almak istiyorsunuz. Hangi marketlerde var ve fiyatı ne? Hangi alışveriş merkezinde daha az insan var ve sakin kafayla alışveriş yapabilirsiniz? gibi bir çok soru cevaplanabiliyor. Ebay ve froggle gibi alışveriş siteleri içinse projenin ne kadar önemli bir yeri olduğunu anlamak çok kolay. Aranan ürünü hangi caddeden satın alabileceğiniz şu anda Google’un satış sitesi olan froogle’da görüntülenebiliyor.

TRAFİK
Bireylerin şehrin dinamiklerine uyum sağlamak için en uygun güzergahı seçmesi gibi, şehir bilgisayar sistemi de kendisine ulaşan bireysel talepler yoluyla kendisini yeniden ayarlıyor. Bu ne demek? Herkes sisteme, o gün konser verecek bir sanatçının konserine nasıl gideceğini soruyorsa, bunun anlamı o yöne trafiğin artacağıdır. Öyleyse yapılması gerekenler trafik ışıklarının o yöne kısa, çapraz yönlere daha uzun yanmasını sağlamak, emniyete bilgi verip ek devriye arabaları görevlendirmek, hatta nöbetçi anlamda fazladan ambulansları şimdiden göndermek ek otobüs tarifeleri düzenlemek gibi anahtar konulardır.

GÜVENLİK
Ayrıca şehirde güvenliği sağlamak için anormal talepler ve sorular da incelemeye alınabilir. Bunlar özellikle terörle mücadelede daha anlamlı bir bilgi getirecektir. Sisteme anında uyarı verebilen vatandaşlar cep telefonlarıyla daha gördükleri an bir şüphelinin fotoğrafını çekip sisteme yollayabilir (Aman dikkat! Bomba ihtimali olan paketleri emniyet güçlerine ihbar etmek için asla fotoğrafı çekilmez. Yanlışlıkla flaş parlarsa ve bomba ışığa duyarlıysa patlayabilir. )

ANALİZ YAZILIMLARINDAN ÖRNEK GÖRÜNTÜLER

1) Aşağıdaki görüntü Roma’da halkın biraraya geldiği yerlerin desenlerini gösteriyor. İki resim var. İlk önceki gün, ikincisi ise ertesi gün toplanılan yerler. Bu bilgi cep telefonlarının konum saptama özelliği ile elde ediliyor.
wikicitycep1.jpg

2) Aşağıdaki görüntü toplu taşıma araçlarının gerçekten de halkın yoğun olduğu noktalarda yeterli olup olmadığını gösteriyor. Görüntüdeki sarı uzun çizgiler süratli giden otobüsler. Yoğunlaşmış kırmızılar ise çok sayıda yayayı temsil ediyor.
wikicitycep2.jpg

3 ) Aşağıdaki görüntü trafik akışını gösteriyor. Özellikle araç içinden yapılan telefon görüşmelerini. Yine kırmızı yoğunluk trafikteki sıkışıklıkları ve yeşil alanlar ise akıcı trafiği gösteriyor. Kırmızı çizgili oklarda genel olarak trafiğin aktığı yönü gösteriyor.
wikicitycep3.jpg

4 ) Aşağıdaki görüntüde Roma’da insanları en çok çeken yerleri analiz ediyor. Özellikle araştırmada tarihi bölgeler karşılaştırılmış. İnsanlar tarihi bir yere gittiğinde sevdiklerine “Biliyor musun, ben şuradayım” diye söylemek ve paylaşmak istiyorlar. En beğendikleri yerlerde bu yoğunlaşıyor. Grafik üzerinde yeşil olan yerler populasyonun yoğun olduğu, kırmızı olan yerlerse daha az olduğu yerleri gösteriyor. Ayrıca haftalık bazda en çok tercih edilen yerle, en az tercih edilen yerin karşılaştırması görünüyor.

wikicitycep4.jpg

5) Aşağıdaki görüntüde turistlerin biraraya geldikleri yerler analiz edilmiş. 3d yazılım turist telefonlarının çok kullanıldığı bölgeleri harita üzerinde işaretlemiş.

wikicitycep5.jpg

6 ) Aşağıdaki görüntü özel olaylar sırasında Roma’daki örüntü desenlerini inceliyor. Bu örüntüler yine cep telefonu kullanım sıklığı ile yapılan incelemelere dayanıyor. Örneğin hemen alttaki resimde 2006 Dünya Kupası final maçlarında Fransa’yı yenip ülkesine dönen Italya milli takımının nasıl coşkuyla karşılandığını gösteriyor. Onun altındakiyse Madonna’nın Roma konseri sırasındaki olimpik stadyumda cep telefonu kullanım yoğunluğu.

wikicitycep7.jpg
wikicitycep6.jpg

WikiCity Katmanları ve Zaman Çizgisi (Timeline)

Fikir öylesine yaratıcı bir platform ki, şehir haritası üzerine akla gelebilecek binlerce unsur, katmanlar halinde yerleştirilebilir. Katmanlarla ne demek istiyorum? Tüm bilginin aynı haritada gösterilmesi çok kafa karıştırıcı ve zaman kaybettirici olur. Bunun yerine nasıl birçok haritayla ırmaklar akarsular, dağlar bir katmanda, bulunan madenler başka katmanda ve yetişen bitki örtüsü hayvanlar başka katmanda gösterilip üst üste yerleştirilse ve biz dilediğimizi görürsek, işte aynı mantıkla hastane ve sağlık hizmetleri bir katmanda, eğlence başka bir katmanda, güvenlik birimleri başka ve ulaşım için kullanılabilecek toplu ulaşım taşıtları başka bir katmanda gösterilebilecek.

İşin en güzel tarafı şu, şimdiye kadar yapılan küçük sistemlerde çok aktif olmayan gelişmiş bir zaman çizelgesi (timeline) projenin ayrılmaz bir parçası. Hem şu anda olanları hem de saatler sonra olacakları ve saatler önce olmuş olanları haritadan takip edebiliyorsunuz.

Sanırım bizim otobüslerimizde de dijital algılayıcılar var. Böylece bir otobüsün tarifesine rağmen gerçekte nerede olduğunu ve istediğiniz durağa tam olarak ne zaman varacağı koltukların doluluğu hesaplanabiliyor. Siz evden dışarı çıkıp durakta beklemek, üşümek zaman kaybetmek gibi unsurlarla uğraşmıyorsunuz.

Örnek Video

Dünya kupası karşılaşmaları öncesi kişilerin cep telefonu kullanma sıklığı, gol atıldığında ve kazanan Milli takım İtalya’ya geldiğinde cep telefonu kullanım yoğunluğunu, hem zaman hem semt olarak görebiliyoruz. Aynı şekilde Madonna konserinde Madonna ilk göründüğü an başlayan cep telefonu görüşme grafiği görmeye değer.


http://www.metacafe.com/watch/1075488/ (Video URL)

WikiŞehir Roma | WikiCity Rome

(Bu makalenin bence en önemli yerlerinden biri bu sistemi canlı görmeniz)

Yazının başında söylediğim gibi MIT ekibi Roma kentinde sistemi kurmuşlar. Henüz İstanbul’da bir çalışma yok. Belirttiklerine göre büyük GSM firmalarından destek almışlar. “Real Time Rome” adındaki proje belli bir gündeki Roma’yı görmenizi sağlıyor. Gezeceğiniz tarih geçen yıldan: Notte Bianca | 8 Eylül 2007

Sistem insanı çok etkiliyor. Hemen birlikte inceleyelim.

http://senseable.mit.edu/wikicity/rome/ sayfasına girdiğinizde bir harita göreceksiniz. Üzerinde tıkladığınızda yeni bir pencere açılacak. Bu pencerede bilgisayarınızda JAVA yüklü olup olmadığına bakılacak. ( JAVA dünyada en çok kullanılan eklentilerden birisi ve platform bağımsız programlama dilidir. Genelde oyunların, bankacılık programlarının ve eczane, optik uygulamarının JAVA kurduğunu görürsünüz. Bu nedenle çekinmeden JAVA yükleyebilirsiniz. ) Eğer bilgisayarınızda zaten JAVA yüklüyse program çalışmaya başlayacaktır. Kenti hızlandırılmış saatler boyunca inceleyin halkın gidiş gelişlerini ve etkinlikleri izleyin.

Real Time Rome projesi, MIT SENSEable City Lab tarafından 2006 Venedik Bienali’nde (Venice Biennale), Professor Richard Burdett tarafından sunuldu. Proje bilgiyi cep telefonlarından topluyordu. (Telecom Italia’nın yenlikçi platformu Lochness’den alınmış), Roma’daki otobüsler, taksiler sayesinde şehir hayatının dinamikleri, gerçek zamanlı olarak anlaşıldı. Özellikle bireylere çevreleri hakkında aldıkları kararlarda teknolojinin nasıl yardımcı olabileceğini göstermeyi hedefleyen proje henüz ilk adımlarında, bu uzun bir yol.
http://senseable.mit.edu/realtimerome/ Ek bilgi.

Sosyal Açıdan Wikicity Projesi

wikicityinsan.jpg

Bu projenin enteresan bir yanı da belli bir şehir formunda yaşayan, fakat aynı sosyal gruba dahil olan insanların, fiziksel olarak da birbirlerini bulmalarını ve şehrin sosyal eğilimlerini alt gruplarını görmemizi sağlaması.

Ayrıca sabit mekanlar, nesneler ve olaylarla, hareketli unsurların insanlar, araçlar, hayvanlar bağlantısı daha iyi takip edilebiliyor. Şehre gelen turistlerin yoğunluğu, rotaları vekaldıkları yerlerle, eğlenmek için gittikleri yerler, taksi ve toplu taşıma araçlarının yoğunluğu ve şehirdeki dağılımlarının sağlıklı olup olmadığı, hatta yankesicilik kapkaç gibi suçların bölgesel yoğunlukları dahi tespit edilebiliyor.

İSTANBUL İÇİN BU SİSTEMİ NASIL KURARIZ?

(Bakın öncelikle söylüyorum. Sistemi ülkemizde kim kurarsa kursun, lütfen bolca zamanlarını alacak ön araştırma fikirlerini hediye etmem nedeniyle adıma bir çek yollamayı unutmasın. Ciddiyim. Şu an toplum hizmeti olarak yazıyorum. Ancak sistem kurulduğunda, kuranlar milyar dolarlık karlardan bahsedecek. 🙂 )

Sistemi kuranlar bilginin alınacağı kaynakları şöyle sıralıyor:
1. telecom operators -such as aggregate mobile phones location data and further users information;
2. public transport (bus, subway, train) -such as vehicles’ locations, paths and time schedules;
3. companies – which have real-time location information of a number of vehicles
4. businesses – which want to provide services/products that are location-time sensitive;
5. local authorities – that can add information about events, activities or environmental conditions.
6. any private individual – that can upload information on general interest, events, requests or offerings.

Yukarıdakileri Türkçeye çevirip toparlarsak ve harika fikirlerimizle harmanlarsak 🙂

1 ) Öncelikle sistem kişilerin hareketini birbirlerini aramalarını ve yerlerini gösterdiği için cep telefonu ve GSM şirketlerinin tümüyle ortak çalışmak gerekiyor.

2 ) Intelligent Transportation Systems (ITS) denen akıllı taşıma sistemi tüm otobüs, vapur, metro, tren, hatta minübüs hatları için araç tanıma ve izleme sistemi gerekiyor. Yerleri, rotaları ve tarifeleri hakkında.

3 ) Hava kirliliğini, araçların geçiş yoğunluğunu hatta meteorolojik algılayıcıları ve benim aklıma gelmeyen ancak sistemin ileride ihtiyaç duyacağı binlerce sensörü (algılayıcı) kritik noktalara yerleştirmek gerekiyor. Eğer bunları zaten kullanan kurum ve kuruluşlar varsa sisteme dahil etmek gerekiyor.

4 ) Bu yapıya ve bu yapı sayesinde para kazandıracak şekilde iş yapmak isteyenlere zaman ve yer üzerinden bilgi veren sistemler inşa etmeleri için iş bağlantıları yapmak gerekiyor. Mesela ebay, froogle alışveriş sistemleri vb.

5 ) Tüm sağlık sistemindeki konum bilgilerinin, nöbetçi eczanelerin, emniyet araçlarının acil durumlarda konumunun sistemde yetki karşılığı görülebilmesi gerekiyor.

6 ) Kültürel eğlence ve sanat etkinliklerinin tek merkeze, farklı yerel yetkililerce düzenli girilebilmesi ve bunların vatandaşlar tarafından da girilebilmesi gerekiyor.

7 ) Google Earth ya da Istanbul Belediyesi’nin Kent Rehberi sistemle bütünleştirilmeli ki uydu bakışıyla kent sunulabilsin.

8 ) Cep telefonlarıyla bu sisteme ücretsiz erişimin sağlanması gerekiyor. Bu işin en önemli kısmı. Kimileri kontor karşılığı bu sitemi kurmak isterse çuvallayacaklarını hemen baştan söyleyeyim. Bunun yerine reklam göstererek sistemin bedava kalması garantilenmelidir. Asla para karşılığı olmamalıdır. Bu çok, çok hem de çok önemli. Wikipedia projesinin gücü gibi kentin milyonlarca insanının bilgisini başka türlü toplayamazsınız. Özellikle sistemi kurmak isteyecek GSM operatörlerinin karar yetkisi olan yöneticilerine detaylı bilgi verebilirim.

9 ) Tüm otobüs duraklarında ve cadde köşelerinde bilgilendirici dokunmatik ve çelik mahfazalı WikiŞehir Bilgi | WikiCity Information ekranların olması gerekiyor.

10 ) Sistemi oluştururken neredeyse her meslek grubundan pratik zekalı insanlara danışılmalı. Onların toplam fikirleri MIT’nin uygulamalarını dahi geçebilecektir.

Projenin Bilgisayar Altyapısı

wikisehirbilgisayaryapi.jpg

Data Saklama Yapısı
Özellikle söylemeliyim ki hiçbirşey kesin değil. Her geçen gün tartışmaya açık şekilde sistemler tasarlanıyor. Örneğin tüm bilgileri tek database’de mi saklamalı, yoksa bir çok sunucuya (server) bölüp semt semt ya da konuya göre farklı databaselerde mi saklamalı?

Web Arabirim
Kullanıcı için arabirim nasıl olmalı. AJAX? Dokunmaya duyarlı paneller ve JAVA ile cep telefonu erişimi?

Sosyal networklerle sistemin bağlantıları nasıl olmalı, diyelim Facebook’la? Genel olarak bir genel bilgi sunulması ve kişiye özelleştirilmiş ikinci tür bilgi sunulması düşünülüyor. Yani siz sürekli spor aktivitelerini sorguluyorsanız, şehrin spor etkinlikleri katmanının haritada varsayılan katman olması ve şehrin Anadolu yakası için için önemliyse sizin semtinize odaklanmış harita gibi.

FTP bağlantısını minimum tutmak istiyorlar. Ancak sisteme video yüklemek gibi durumlar için gerekli. Özellikle veri transferi için XML düşünülüyor. (Ansiklopedi gibi yazmaktan yoruldum. Araya giriyorum, Muhabiriniz Süleyman SÖNMEZ hiç bir zorluktan kaçınmadan XML şemasını da ekliyor. Bu kadar samimiyet sonrasında artık tanıdığınız herkese bu yazıyı yollarsınız 🙂 )

Farklı platformlardan gelecek bilgiyi toparlayacak XML Schema

• Yer bilgisi (koordinat sistemiyle, enlem boylam ve belki gökdelenlerle dolu bölgeler düşünülürse yükseklik)
• Zaman
• Data kategorisi
• Data formatı (tek değer, matrix, vektör, text, imaj, …)
• Data simgeleri (örneğin ölçü birimi)
• Data açıklaması (Datanın semantiği)
• Ham Data ya da diğer bilgiye bağlantı (link) (Eğer data XML ile kapsanamayacak diyelim harici bir resimse)

Metadata Engine

Bu kadar farklı bilgiyi daha iyi tanımlayabilmek için gerekli olan etiket / tag sistemi HTML dilinden tanıdığımız metadata ile sağlanacak. Arama motoru ise Metadata Engine adıyla anılıyor. Birbirinden farklı resim, ses, video, yazı vb. türü farketmeden tüm çeşitlerde bilgi aranabiliyor.

wikicityinfo.jpg

MIT WikiCity Proje Sayfası

SENSEable City Laboratuvarı, MIT
Resmi web sitesi: http://senseable.mit.edu/

Takım üyeleri:

  1. Assaf Biderman
  2. Francesco Calabrese
  3. Kirstian Kloeckl
  4. Carlo Ratti
  5. Andrea Vaccari
  6. Bernd Resch

Anahtar kelimeler: real-time city, location based service, urban dynamics, control system.

Kaynakça:

Sistem neler Sunuyor:
http://senseable.mit.edu/realtimerome/sketches/index.html

Projenin Detaylı Sunumu
http://www.girardin.org/fabien/presentations/girardin_wikicity_lbs2007.pdf (36 sayfalık harika PDF döküman)

http://senseable.mit.edu/wikicity/papers/wikicity-at-cupum2007.pdf (Acrobat Reader formatında )

Roma Şehri İçin Sistemi Deneyin:
http://senseable.mit.edu/wikicity/rome/

Diğer kaynaklar:

* Anceschi G., (1992). Il progetto delle interfacce. Oggetti colloquiali e protesi virtuali. Domus Academy, Milan.
* Barry D. K., (2003). Web Services and Service-Oriented Architectures: The Savvy Manager’s Guide. San Francisco: Morgan Kaufmann Publishers.
* Berners-Lee T., Hendler J., Lassila O., (2001). The Semantic Web, Scientific American, May.
* BPEL4WS, (2007). Business Process Execution Language for Web Services version 1.1, http://www-128.ibm.com/developerworks/library/specification/ws-bpel/
* Calabrese F., Colonna M., Lovisolo P. Parata D., Ratti C., (2007). Real-Time Urban Monitoring Using Cellphones: a Case-Study in Rome, IEEE Communications Magazine, submitted.
* Calabrese F., Ratti C., (2006). Real Time Rome, Networks and Communication studies, vol.20, n.3/4.
* Deleuze G., Guattari F., (1977). Rizoma. Pratiche Editrice, Parma-Luca.
* Google Docs, (2007). maps.google.com, accessed: 12 January 2007.
* Google Maps, (2007). maps.google.com, accessed: 12 January 2007.
* ITU, (2005). The internet of things. Report of the International Telecommunication Union, Geneva.
* TFL, (2007). Transport for London, http://www.tfl.gov.uk/tfl/, accessed: 12 January 2007.
* W3C, (2007). Semantic Web, http://www.w3.org/2001/sw/, accessed: 12 January 2007.
* Wikipedia, (2007). www.wikipedia.org, accessed: 12 January 2007.

TAKİP İÇİN : Yazdığım Kitaplar | Youtube | Twitter | Instagram



12 YORUMLAR

  1. İlk kez duyduğum çok etkileyici bir proje.

    Dijital hayata doğru hızlı bir geçiş yapıyoruz. iphone, GPhone gibi cihazlara olan ilgi ve yatırım da bunun bir göstergesi.

    Böyle bir sisteme en çok İstanbul gibi karışık ve yoğun bir şehirde ihtiyaç var ancak e-devlet ve MERNIS hikayesini yıllardır yutturan devletimizden Wiki’li bir proje beklemek çok olur. Belki Tübitak ve üniversiteler gibi kurumların desteğiyle hayata geçebilir.

    Bir yandan da Türkçe GPS sistemlerinin bile sizi Sarıyer’den Kadıköy’e 2 ayrı köprüden geçimeyi başararak götürdüğü bir teknolojiye sahibiz. Bu projeyi başarıyla Türkler değil de kimler yapacak? 🙂

    Keyifle okudum, elinize sağlık.

    Bir eleştiri yorum için üyelik gerekliliğine. Bu keyifli bloga katılımı zorlaştırmış diye düşünüyorum.

  2. Umut, Merhaba, bence bu proje çok yakında gerçekleştirilecek bir yapı.

    Yalnız bir konu var ki bu konuda yazdıklarımın tümü Wikicity projesinde yer almıyor. Belli bir kısmı benim önerilerim. İngilizce kaynaklara bakarsanız yapılan kısmın henüz Roma için de az olduğunu göreceksiniz.

    Gelelim yorum yazmak için üyelik istememe,
    Güneşin Tam İçinde’de makale yazmak hiç kolay değil. Mesela bu makale için 3 tam gün harcadım. Okuduğum sayfa ise İngilizce 150’ye yakın. İnanabiliyor musunuz? Bir yazı için 150 sayfa, üstelik teknik İngilizce okuyup sizlere özet çıkardım. Elbette amacım işimi düzgün yapmak.

    Yine bir önceki konu olan Cihat Burak için uğraşımı hiç anlatmayayım. Web’de kaynak az olduğu için ve İstanbul Modern’de herçeşit kayıt yasak olduğu için, elimde kağıt saatlerce kargacık burgacık not alıp, hatta 10 dakikalık videoyu çözüp evde temize çektim.

    Bunları neden anlatıyorum. Bu çalışmayı sürekli karşılıksız yapmam mümkün değil. Bir süre sonra ya kaliteyi düşürmek ya çok seyrek yazmak ya da bu siteden gelir elde etmek zorundayım.

    Reklamverenlerse size artık, “sitene kaç kişi geliyor?”dan çok, “düzenli şekilde kaç kişi takip ediyor”, “kaç RSS okuyucun var, kaç üyen var?” diye soruyor.

    Google reklamlarına neredeyse kimse tıklamıyor. Bu nedenle düşünmek ve çare üretmek zorundayım. Şu an site sürekli sosyal hizmet için yayına devam ediyor. Ama dediğim gibi Altı Üstü Tasarım’ın yaptığı gibi kapatıp gitmeden önce dayanmaya çalışıyorum.

    Bunun tek yolu daha güçlü bir okuyucu ve yazar bağı kurmak.

    Sevgi ve saygılarımla.

    Üye olduğunuz için gerçekten teşekkürler. 🙂

    Not: Yakında sadece üye olanların okuyabileceği konular göreceksiniz. Elbette tüm konular değil, diyelim on süper konudan bir konuyu üyelik ister göreceksiniz.

  3. Mükemmel ötesi bir yazı. Çok teşekkürler. 3 tam gün harcadığınız yazıyı okurken kendini hissettiriyor. Yazıyı okurken bir yandan da ne kadar uğraşmış diye düşünüyordum 🙂 Hocam umarım Mehmet Doğan gibi siz de kapatmazsınız. İnternet siteleri, bloglar, vs… reklam sektöründeki yerini yakın zaman içinde alır inşallah. Bir iki tane eleştirim olacak. Ama diğer sayfaya yazacağım 🙂 -> http://www.gunesintamicinde.com/gunesin-tam-icindede-yenilikler-kssdbsws-3/

  4. Uğur konuyu ilk bulduğumda “offf” dedim “Bu işin içinden çıkılmaz, çok teferruatlı.” Bir kaç haftadır bekletiyordum. Sonunda yazdım. (Aramızda kalsın hatta ayıptır söylemesi böyle beklettiğim müthiş detaylı ve yazılmadık konular var. Gözüme kestirince yazacağım)

    Mehmet Doğan’la kişisel olarak konuşmadım ama onun bırakmasında başka sebepler de vardı sanırım.

    Bu ara reklam sektörüne kafayı taktım. Bu siteye ciddi firmalar reklam vermeden de işin ucunu bırakmayacağım 🙂

    Diğer eleştiriyi okudum. Küçük bir sorunmuş hallederim 🙂

    Yorumun için teşekkür ederim.

  5. joyoge, verdiğiniz destek ve sitenizde bahsettiğiniz için çok teşekkür ederim.

    Bu makale proje üreticilerinin bile henüz düşünmediği pratik önerileri içeriyor.

    Ülkemden birileri bunu yapsın ve BBG evi tüm dünyaya genişlesin diye çabalıyorum. 🙂

  6. Gerçekten çok değerli kısa zamanda projenin ilgi uyandıracağını ve gerçekleseceğini düsünüyorum. Yalnızca doğru hedef kitleye ulasması gerekiyor hepsi bu. Fikir kusursuz. Değerli makeleleriniz veya duyurularınız ya da tanıtımlarınız için joyoge’ye üye olarak, ister bir paragraf yazı ve linkiniz isterseniz 3 kelime ve linkiniz vs. seklinde joyoge http://www.joyoge.com/ paylasım ağında paylasabilirsiniz. Biz de çok tesekkür ederiz. Saygılar

  7. Çok kapsamlı bir çalışma olmuş, teşekkürler. Tanık olduğum birçok brainstormda wikicity gibi fikirler çıkmıştı ama hiçbirinde bu iş açık kaynaklı olarak düşünülmediği için yapılabileceği düşünülmedi. Teknolojinin sınırlarını test edenlerin bu projenin eninde sonunda yapılacağında hemfikir olduğunu sanıyorum, gönül ister İstanbul bu atılımı ilk yapanlardan olsun.

  8. Çok güzel ve derinlikli,araştırmacı bir yazı olmuş, ellerine sağlık Süleyman. Zaten birkaç gündür sitendeki yazıları takip eder oldum, bazılarını facebook’ta eşe dosta paylaşır oldum. Gerçek anlamda blogger kavramı denince aklıma senin gibiler geliyor, pazar yerine dönüşen bloglar değil; amatör ruhla bu konuyla ilgilendiğin, yazılarının derinliklerinden belli.
    konuyla ilgili yorumuma gelecek olursak; keşke bu yazıyı 8-10 ay önce yazmış olsaydın. Bu kadar detaylı olmasa da benzer bir sistemi yaratmak için bir platform vardı, İstanbul 2010 projesi… Çok rahatlıkla onlara sunabilir ve gerçekleştirmek için araştırabilirdik. Bence İstanbul için yapılması gereken, hatta geç bile kalınmış bir fikir. Bakalım 2010’da İstanbul’da ne gibi faaliyetler olacak, bu tür fiziksel ortamla gerçek hayatı harmanlayan bir çözüm çıkabilecek mi…
    sevgiler,

  9. Cem aslında ben bu makaleyi 2 Şubat 2008 tarihinde yazmıştım. Bir yıldan fazla oldu. Duyurmak için de çok çaba harcadım. Birileri gerçeğe çevirsin diye. Bu makaledeki bir çok bölüm tarafımdan kurgulandı. Ama birgün yerine ulaşacağına ve bizlerin hayattaki -dünyayı iyileştirme adına- yerimizin daha iyi olacağına inanıyorum.

  10. hay allah… benim fark edemeyişim olmuş. şubat 2008’den beri çok rahatlıkla da hayata geçirilebilirdi. hoş ist2010 projesinde de çok dalavere yapılmış, yine büyükbaşlar kamyon yüküyle paralar kaldırmış (ülkemizin normalleri).
    bu arada http://tracer.tynt.com diye bişey buldum, videosuna bak, aradığın bir şeydi sanırsam…

YORUMUNUZ NEDİR?

Yorumunuzu yazınız
İsminizi Yazınız